پێشەكی:

گۆڕانكارییەكانی پاش 16ی ئۆكتۆبەر لە پەیوەندییەكانی هەرێمی كوردستان و عێراق و، هەروەها كاریگەریی لەسەر ئاستی ناوخۆی كوردستان لە لایەك و، گۆڕانكارییەكانی ئیدارەی نوێی ئەمریكا، لابردنی "ڕێكس تیلەرسن" و دانانی "مایك پۆمپیۆ" وەكوو وەزیری دەرەوە و، هەروەها لادانی "ماك ماستەر" و دانانی "جۆن بۆڵتۆن" وەكوو ڕاوێژكاری ئاسایشی نەتەوەیی لە لایەكی ترەوە، لە چەندین بوار و ڕەهەندەوە خویندنەوەی بۆ دەكرێت. لە گرنگترین ڕەهەندەكانی ئەم گۆڕانكارییانە، دەتوانێت داهاتووی ململانێكانی نێوان ئەمریكا و كۆماری ئیسلامیی ئێران بێت كە كاریگەریی لەسەر داهاتوو و چارەنووسی هەرێمی كوردستان و پێگەی لە عێراق و ناوچەكەدا هەبێت. لێرەوە پرسیاری سەرەكی ئەوەیە كە، ئەم گۆڕانكارییانە بەره‌و چ ئاقارێك دەڕوات و چ كاریگەرییەكی لەسەر پێگە و هێزی هەرێمی كوردستان هەیە، لە كاتێكدا كە هەرێمی كوردستان لە ڕووی ئابووری و سیاسی و سەربازییەوە لە پێگەیەكی لاوازدایە لە هەمبەر حكوومەتی ناوەندی عێراق و لەژیر گوشار و هەڕەشەكانی ناڕاستەوخۆی كۆماری ئیسلامیی ئێراندایە؛ بەو پێیەی كە زۆرینەیەكی شیعەی نزیك لە ئێران، لە بەغدا دەسەڵاتدارێتیی عێراقی بەدەستەوەیە؟

خستنەڕووی بابەت

لە پاش ڕووخانی ڕژێمی سەددام لە عێراق لە ساڵی 2003ەوە، پێگەی كورد و شیعەكان بەرز بووەوە، بەڵام پابەندیی ئەمریكا بە مانەوەی عێراق بەیەكگرتوویی، بەرە بەرە وای كرد كە باڵانسی هێز بە قازانجی ئێران بشكێتەوە و پاش دەرچوونی ئەمریكا لە عێراق و  ڕووداوەكانی بەهاری عەرەبی و، هەروەها سەرهەڵدانی داعش لە ناوچەكەدا، پێگە و ڕۆڵی بكەرایەتیی ئێران تا ئەو ڕاددەیە بەرز ببێتەوە  كە ببێتە مەترسی بۆ سەر پێگەی ئەمریكا و بەرژەوەندییەكانی لە ناوچەكەدا و هەڕەشەیەك بۆ سەر وڵاتانی سوننە و ئیسڕائیل وەكوو هاوپەیمانی ئەمریكا لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست. ڕێككەوتنی ئەتۆمییش لە نێوان ئێران و دەوڵەتانی 5+1، بەتایبەتی هەوڵی ئیدارەی "باراك ئۆباما" بۆ سازان لەگەڵ ئێران، دەستی ئێرانی لە ناوچەكە و، هەروەها دەستپێڕاگەیشتنی ئێرانی بۆ سەرچاوەكانی داهات و دارایی و ڕزگاربوون لە ئابڵووقە و سزا قورسە نێودەوڵەتییەكان كردەوە. هەموو ئەوانە وای كرد، كە لە كاتی سەرهەڵدانی داعش لە سووریا و عێراق، ئەمریكا ناڕاستەوخۆ لەگەڵ ئێران بێتە بەرەیەكەوە و ئێران ئەو هەلە بۆ زیاتركردنی نفووزی لە ناوچەكە بقۆزێتەوە. تەنانەت ئەم مەترسییانە و ڕۆڵی "تیلەرسۆن" لە وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا وای كرد، كە ئێران و ئەمریكا دژی سەربەخۆییی هەرێمی كوردستان بوەستنەوە و بەغدا بەهێز بكەن. بەڵام گۆڕینی ئەكتەرە سەرەكییەكانی ئیدارەی ئەمریكا لە لایەن ترامپەوە، پێشبینی دەكرێت كە بتوانێت كۆی هاوكێشەكان بەرەو گۆڕان ببات.

پۆمپیۆ كێیە؟

لە ماوەی نزیكەی ئەم یەك ساڵەی ڕابردووی هاتنەسەركاری ترامپ لە ئەمریكا، ناكۆكی لە نێوان وەزاره‌تی دەره‌وە و پێنتاگۆن و، هەروەها C.I.Aدا هەبووە لە چۆنێتیی ڕووبەڕووبوونەوە لەگەڵ مەترسییە دەرەكییەكان، بەتایبەتی لە هەمبەر ئێران و ڕێككەوتنە ئەتۆمییەكەی و ڕۆڵی تێكدەرانەی لە ناوچەكەدا. بەڵام بە دانانی "پۆمپیۆ" (Mike Pompeo) وەكوو وەزیری دەره‌وە كە پێشووتر نزیكەی 14مانگ بەرپرسی یەكەمی C.I.A بووە و، هەروەها نوێنەری ویلایەتی كانزاس لە ئەمریكا و ئەفسەری سوپای ئەو وڵاتە بووە و لە سەردەمی سەرۆكایەتیی C.I.Aدا لە نامەیەكدا هۆشداریی توندی بە "قاسم سولەیمانی"، بەرپرسی سوپای قودسی ئێران داوە، وا دەكات كە ئەم ناكۆكییانە نەمێنێت، هەروەك ترامپ لە ڕوونكردنەوەی لابردنی تیلەرسۆندا ڕای گەیاند كە لەسەر چۆنێتیی ڕووبەڕووبوونەوە لەگەڵ ئێران و ڕێككەوتنی ئەتۆمی، ناكۆكییان هەبووە. بۆیە ئەم گۆڕانكارییە بۆ ئێران، هەواڵێكی مەترسیدار و جێگەی دڵەڕاوكێیە.

جۆن بۆڵتۆن؛ پیاوە ترسناك و تۆقێنەرەكە بۆ ئێران

لە دوایین گۆڕانكاریی ئیدارەی ئەمریكادا "دۆناڵد ترامپ" جەنەڕاڵ "ماك ماستەر"ـی لە پۆستی ڕاوێژكاری ئاسایشی نەتەوەییی ئەمریكا لادا و "جۆن بۆڵتۆن" (John R. Bolton)، كە لە سەردەمی ئیدارەی جۆرج بووش جێگری وەزیری دەرەوەی ئەمریكا، "كالین پاوڵ"، بووە و، هەروەها لە نێوان ساڵی 2006 تاوەكوو 2007 باڵیۆزی ئەمریكا لە نەتەوە یەكگرتووەكان بووە، ئەو پۆستەی وەرگرت. بۆڵتۆن یەكێك لەو كەسانە بووە كە بەئاشكرا دژی ڕێككەوتنی ئەتۆمیی ئێران و، هەروەها لایەنگری هێرشی سەربازی بۆ سەر ئێران و سووریا و لیبی و كۆریای باكوور بووە، بە مەبەستی گۆڕینی ڕژێمی سیاسیی ئەو وڵاتانە. بۆڵتۆن ئەندامی باڵای ناوەندی American Enterprise Institute، كە ناوەندێكی هزری و لێكۆڵینەوەی سیاسەتە گشتییەكانە، كە نزیكە لە رەوتی پارێزگارەكانی ئەمریكا. لە  ساڵی 2015 بۆڵتۆن لە وتارێكدا لە ڕۆژنامەی "نیویۆرك تایمز" بەرگریی لە هێرشی سەربازی بۆ سەر بنكە ئەتۆمییەكانی ئێران كرد. هەروەها بە كەسێكی نزیك لە كورد و پاڵپشتی سەربەخۆیی لە هەرێمی كوردستان و ڕێكخراوی موجاهیدنی خەڵق، كە ئۆپۆزیسۆنی ئێرانییە، دەناسرێت. ئێستاكە ئەم تیمە نوێیەی ئیدارەی ترامپ، بە ڕادیكاڵترین یاخود هێرشبەرانەترین تیمی سیاسەتی دەرەكیی ئەمریكا دەناسرێت، چونكە لە ڕاستیدا بۆڵتۆن بە كەسێكی ڕیاڵیست دەناسرێت و لای ئه‌و، هێز، بەتایبەت هێزی سەربازی، بۆ یەكلاییكردنەوەی كێشە و ناكۆكییەكان و بەهێزبوونی ئەمریكا و پاراستنی بەرژەوەندییەكانی، بەتایبەت "ئاسایش"، له‌ پێش هه‌موو شتێكه‌وه‌یه‌.

سیناریۆ پێشبینیكراوەكان

یەكەم: كشانەوەی ئەمریكا لە ڕێككەوتنی ئەتۆمی

لە ئەگەری كشانەوەی تاكلایەنەی ئەمریكا لە ڕێككەوتنی ئەتۆمیی ئێران و 5+1، ئەوە ئێران هەوڵ دەدات كە ئاستی بارگرژییەكان لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەرزتر بكاتەوە. بەم واتایە كە لە لایەك ئێران هەوڵی دووبارە دەستپێكردنەوەی پیتاندنی یۆرانیۆم و چالاككردنی بنكە ئەتۆمییەكان و گەڕاندنەوەی ئاستی چالاكییەكانی بۆ پێش ڕێككەوتنی ئەتۆمی دەكات و، لە لایەكی تریشەوە لە ڕێگەی هێزە لایەنگرەكانی لە ناوچەكەدا لە یەمەن و لوبنان و سووریا و عێراق و تەنانەت پاكستان و ئەفغانستان، ئەمریكا و هاوپەیمانەكانی دەخاتە مەترسییەوە. لەم بارودۆخەدا ئێران بە پەرەپێدانی چالاكییە سەربازی و مووشەكییەكانی، هەوڵی بەرزكردنەوەی تێچووی ئەم دەرچوونەی ئەمریكا دەدات. بەڵام ئەوەی كە ئاسەوارەكانی ئەم سیناریۆیە بۆ ئێران زۆر پڕتێچوو دەكات. بۆ نموونە گەڕانەوەی هەموو سزا و ئابڵووقە نێودەوڵەتییەكانە لە لایەن ئەمریكاوە؛ بەم واتایە كە وڵاتانی ئەوروپی و تەنانەت ڕووسیا و چینیش بە هۆی گوشار و سزاكانی ئەمریكا، بەتایبەت لە ڕووی دارایی و ئابوورییەوە، ناچار دەبن ئەگەر لە ڕووی سیاسییشەوە نەبێت، ناڕاستەوخۆ بكەونە بەرەی ئەمریكاوە. لەم بارودۆخەدا ئێران تووشی كێشەیەكی گەورە دەبێت و بە هۆی پەلهاوێشتنەكانی بۆ دەربازبوون، مەترسیی هێرشی سەربازییشی لەسەرە و، لە ئاستی ناوخۆییشدا بە هۆی گەمارۆ و سزاكان تووشی داڕمانی ئابووری و بەم پێیەیش تەقینەوەی جەماوەری دەبێتەوە. بەڵام ئەگەر ئێران هەوڵ بدات كە لە ڕێككەوتنەكە بمینێتەوە، ئەوه‌ ئەمریكا تووشی جۆرێك لە گۆشەگیری دەكات؛ هەرچەندە پێشبینی ناكرێت كە ئێران هیچ قازانجێك لە مانەوەكە بكات بە هۆی ئەوەی كە ئێران تەنیا بە لابردنی تەواوی سزا و گەمارۆكانی ئەمریكا، بەم ڕێككەوتنە ڕازی بووە. بۆیە ئێران لە ئاستی ناوخۆیی و دەرەكیدا ڕووبەڕووی قەیرانی ڕاستەقینە دەبێتەوە.

هەرێمی كوردستان

لەم سیناریۆیەدا هەرێمی كوردستان تووشی هەلومەرجێكی دژوار و پارادۆكسیكاڵ  دەبێتەوە. لە لایەك بە هۆی نایەكگرتووییی هێزە سیاسییەكانی كوردستان و بارودۆخی نالەباری سیاسی و ئاسایشی ناوخۆی هەرێمی كوردستان ناتوانێت پەیوەندییەكانی لەگەڵ ئێران بپچڕێت، هەروەها بە هۆی نفووزی ئێران لە بەغدا و ناوچەكە، بەتایبەت پاش ڕووداوەكانی 16ی ئۆكتۆبەری ساڵی 2017، لە ڕووی ئاسایشییەوە ڕووبەڕووی مەترسی و هەڕەشە دەبێتەوە. لە لایەكی تریشەوە، بە هۆی سیاسەت و ستراتیژیی ئەمریكا لە هەمبەر كۆماری ئیسلامی، ناتوانێت بێلایەن بێت و ئەگەر متمانە و پشتیوانیی ئیدارەی ئەمریكایش لەدەست بدات، ئەوە بەتەواوی دەكەوێتە دۆخێكی مەترسیداری ئاسایشییەوە و سیناریۆكانی توركیا و ئێران و عێراق بۆ لاوازكردن و لەناوبردنی كیانی سیاسیی هەرێمی كوردستان بەخێرایی و بێ هیچ لەمپەرێك جێبەجی دەبێت.

لەم سیناریۆیەدا بۆ كورد هەڕەشە و دەرفەت دێتە ئاراوە:

هەڕەشەكان:

١- دروستبوونی جەنگێكی ناڕاستەوخۆ و تەنانەت ڕاستەوخۆ لە نێوان ئەمریكا و ئێران. لەم حاڵەتەدا هەرێمی كوردستان دەبێتە گۆڕەپانی بەشێك لەم جەنگە.

٢- هاوپەیمانێتی لەگه‌ڵ ئێران و نزیكبوونەوه‌ لە ئەمریكا، لە هەر دوو حاڵەتدا بۆ هەرێمی كوردستان تێچووی دەبێت.

٣- ململانێ یاخود جەنگی ئەم دوو وڵاتە وا بكات، كە هێزە سیاسییەكانی هەرێمی كوردستان بەسەر ئەم دوو بەرەیەدا دابەش ببن و، ئەمەیش كۆی كیانی سیاسی-یاساییی هەرێمی كوردستان دەخاتە مەترسییەوە.

٤- بەرزكردنەوەی ئاستی ململانێ و بارگرژییەكان لە نێوان ئەمریكا و ئێران وا بكات، كە كۆماری ئیسلامی لە ڕێگەی بەغدا و حەشدی شەعبی و پەكەكەوە هەرێمی كوردستان بكاتە گۆڕەپانی جەنگ و، بەم پێیەیش ئاسایش و سەقامگیریی هەرێمی كوردستان بكەوێتە مەترسییەوە؛ چونكە كۆماری ئیسلامی، ئەزموونی باشی لەم سیناریۆیەدا هەیە.

٥- ئابڵووقە و سزاكانی سەر ئێران لە لایەن ئەمریكاوە ببێته‌ هۆی ئه‌وه‌ی كە، هێزە هەرێمییەكانی وەك توركیا و، هەروەها هێزە سەرووهەرێمییەكانی وەك ڕووسیا، وەكوو بەشێك لە ململانێكان بێنە ناو هاوكێشەكانەوە و، بیانەوێت شكست بە ستراتیژیی نوێی  ئەمریكا بێنن. لەم حاڵەتەدا هەرێمی كوردستان دەكەوێتە دۆخێكی دژوار و مەترسیدارەوە.

6-ئێران لە ڕێگەی بەغداوە ئاستی گوشارەكانی بۆ سەر هەرێمی كوردستان بەرزتر بكاتەوە، بۆ ئەوەی كە هەرێمی كوردستان لە ئەمریكا دوورتر بكەوێتەوە.

7- بەغدا و ئێران هەوڵ دەدەن كە پشێوی و دووبەرەكی و ئالۆزی لەنێو خەڵك و دەسەڵات و هێزە سیاسییەكانی هەرێمی كوردستانیشدا بخوڵقێنێن. هەروەها تێكدانی ئاسایشی هەرێمی كوردستانیش بەشێكی ئەم ئەجێندایە دەبێت.

دەرفەتەكان:

١- هەرێمی كوردستان بە هۆی پێویستیی هەر دوو لایەنی ئەمریكا و ئێران، پێگەكەی بەرزتر بێتەوە. یاخود لانی كەم هەر دوو لایەن ڕازی بن كە هەرێمی كوردستان نەبێتە بەشێك لە هەر دوو بەرەی ململانێ و پێكدادانەكان.

٢- كۆماری ئیسلامی بە هۆی پێویستیی بە هەرێمی كوردستان بۆ ئەوەی نەبێتە بەشێك لە ئەجێندای ئەمریكا، لە ڕێگەی بەغداوە گوشار و ئابڵووقە سیاسی و ئابووری و دارایییەكان كەمتر بكاتەوە؛ بەم پێیە هەرێمی كوردستان ببێتەوە بە ئەكتەریكی بەهێز.

٣- سزا و ئابڵووقەكانی ئەمریكا بۆ سەر ئێران وا بكات، كە كۆماری ئیسلامی نەتوانێت ڕاستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ لە ڕێگەی بەغداوە گوشار بۆ سەر هەرێمی كوردستان دروست بكات یاخود دەستێوەردان بكات. لەم حاڵەتەیشدا هەرێمی كوردستان بە هۆی لاوازیی سوننەكان لە عێراق و، هەروەها پەرشوبڵاویی شیعەكان و كەمبوونەوەی نفووزی ئێران لە بەغدا، جارێكی دیكە بەهێز ببێتەوە.

٤- ئەمریكا بە مەبەستی ڕووخاندنی كۆماری ئیسلامی، پێگە و توانای هێزە ئۆپۆزیسیۆنەكانی كوردی ڕۆژهەڵاتی كوردستان بەرزتر بكاتەوە. لەم بارودۆخەدا ئێران ناتوانێت ڕووبەڕووی هەرێمی كوردستان ببێتەوە بە هۆی كارتی بەهێزی حزبە سیاسییه‌كانی ڕۆژهەڵاتی كوردستان و پرسە ئاسایشییە پەیوەندیدارەكان. بەم واتایە كە ئەم هێزانە دەبنە فاكتەریكی بەهێزی هەرێمی كوردستان و پاراستنی لە هەڕه‌شەكانی كۆماری ئیسلامیی ئێران.

٥- لە بەرزترین ئاستیشدا لاوازبوونی ئێران و تەنانەت لە ئەگەری گۆڕینی سیستەمی سیاسیی ئێران بە هۆی هاوكێشە ناوخۆیی و دەرەكی یاخود ناوچەیییەكانەوە، ئەوە زۆرینەی شیعی لە عێراق بە هۆی نەبوونی پشتیوانی و پاڵپشتیی ئێرانەوە لاواز دەبن و، كورد و سوننە بەهێز دەبنەوە. لەم حاڵەتەیشدا هەر دوو سیناریۆی بەهێزبوونی هەرێمی كوردستان و، هەروەها بەدەوڵەتبوونی هەرێمی كوردستان دێتەوە ئاراوە.

دووەم: هەمواركردنەوەی ڕێككەوتنە ئەتۆمییەكە

لەم سیناریۆیەدا كۆماری ئیسلامی بە هۆی تێچووی بەرزی هەڵوەشانەوە و دەرچوونی ئەمریكا لە ڕێككەوتنەكە، بە مەرجەكانی ئەمریكا و یەكێتیی ئەوروپا ڕازی دەبێت و ئەم ڕێككەوتنە هەموار دەكرێتەوە و ڕێگە بە چاودێریی هەمیشەییی بەرنامە ئەتۆمییەكەی و، هەروەها سنوورداركردن و چوونەژێر كۆنترۆڵی بەرنامە ئەتۆمی و مووشەكییەكانی ده‌دات و، لە هەموو ئەمانەیش گرنگتر پاشەكشە لە پاڵپشتی لە گرووپە توندڕەو تیرۆریستییەكان و، هەروەها دەستێوەردانەكانی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەكات. لەم بارودۆخەدا ئێران لە ئاستی ناوخۆیی تووشی قەیرانی ناكارامەیی و ڕەوایەتیی زیاتر دەبێت و، لە لایەكی تریشەوە كارتە ناوچەیییەكانی بۆ ململانێی هەرێمی لەگەڵ ئەكتەرە ناوچەیی و سەرووناوچەیییەكان لەدەست دەدات. ئەمەیش بە هۆی سروشتی ناسنامەییی كۆماری ئیسلامییه‌وه‌، دووبارە جۆرێكە لە شكست و پاشەكشە بۆ ئێران و، ئه‌و وڵاته‌ ڕووبەڕووی چەندین گرفتی ئاسایشیی ناوخۆیی و دەرەكی دەكاتەوە.

هەرێمی كوردستان:

ئەم سیناریۆیە بۆ هەرێمی كوردستان هەڵگری مەترسی و دەرفەتە بەم شێوەیە:

هەڕەشەكان:

١- كەمبوونەوەی بارگرژییەكانی ئەمریكا و ئێران و ڕازیبوونی كۆماری ئیسلامی بە مەرجەكانی ئەمریكا وا بكات، كە دۆخەكە بەم شێوەیە بەردەوام بێت و ئێران و ئەمریكا لەسەر مانەوەی عێراق و، هەروەها بەهێزیی ناوەند و شیعەكان (بۆ نموونە عەبادی) ڕێك بكەون. لەم حاڵەتەدا لاوازیی كوردستان وەكوو فاكتەری سەقامگیریی عێراق دەبینرێت.

٢- هەمواركردنی ئەم ڕێككەوتنە، دەتوانێت ڕۆڵی هەرێمی كوردستان و گرنگی و پێویستیی ئەمریكا بە هەرێمی كوردستان كەم بكاتەوە. لێرەوەیە كە ئێران و توركیا و بەغدا دەتوانن درێژە بە لاوازكردنی هەرێمی كوردستان بدەن.

٣- دڵنیابوونەوەی ئەمریكا لە ئێران و، هەروەها لە هاوسەنگیی هێزەكان لە ناوچەكەدا وا دەكات، كە ئەمریكا لە ناوچەكەدا زیاتر پەنا بۆ ئەكتەرە دەوڵەتییەكان بەرێت و لەم حاڵەتەیشدا دەستی دەوڵەتانی ناوچەكە بۆ لاوازكردنی بزووتنەوە و هێزە كوردستانییەكان بەگشتی و سنوورداركردنی هەرێمی كوردستان بەتایبەت ئاوەڵا بێتەوە.

دەرفەت:

١- ئەم هەمواركردنەوەیە ببێتە هۆی ئەوەی كە ڕۆڵ و نفووزی ئێران لە ناوچەكەدا بەگشتی و لە عێراق بەتایبەتی لاواز بكرێت. لەم ڕێگەیشەوە هەرێمی كوردستان دەتوانێت ببێتە ئەكتەریكی بەهێز لە چوارچێوەی عێراق و، گوشار و سزاكانی بەغدا كۆتاییی پێ بێت.

٢- كەمبوونەوەی ناكۆكی و بارگرژییەكانی ئەم دوو لایەنە لە ناوچەكەدا، ده‌بێته‌ هۆی ئه‌وه‌ی كە هەرێمی كوردستان بتوانێت لەگەڵ هەر دوو لایەندا پەیوەندیی توندوتۆڵتری هەبێت؛ ئەمەیش لە بەرژەوەندیی هەرێمی كوردستان و بەهێزبوونیدایه‌.

٣- لاوازبوونی ئێران لە ناوچەكەدا وا دەكات، كە ئەم وڵاتە پێویستیی بە هەرێمی كوردستان زیاتر ببێت.

كۆبەند

گۆڕانكارییە نوێیەكانی ئیدارەی ترامپ لە ئەمریكا و هاتنەسەركاری كەسانی دژ بە ڕژێمی كۆماری ئیسلامیی ئێران و تەنانەت لایەنگری هەرێمی كوردستان، ده‌بێته‌ هۆی ئه‌وه‌ی كە ئەگەری گۆڕانكاری له‌ هاوكێشەكاندا بەرزتر ببێتەوە. ئەم گۆڕانكاریانەیش سەرەڕای هەڕه‌شەكانی، بەڵام هەڵگری دەرفەتیشن بۆ بەهێزبوونەوەی هەرێمی كوردستان. بۆیە پێویستە هەرێمی كوردستان بەوردی و وریایییەوە مامەڵە لەگەڵ ئەم بارودۆخە گۆڕاوە بكات، هەڕەشەكانی دوور بخاتەوە و دەرفەتەكانیش بقۆزێتەوە. ئەمەیش بە چاودێریی وردی گۆڕانكارییەكان و، هەروەها بەهێزبوونی یەكگرتوویی و دووركەوتنەوە لە دابەشبوونی سیاسیی ناوخۆی هەرێمی كوردستان لە لایەك و، گرتنەبەری دیپلۆماسییەكی فرەڕەهەند، كە ببێته‌ هۆی ئه‌وه‌ی هەرێمی كوردستان سەرەڕای تێكنەچوونی پەیوەندییەكانی لەگەڵ ئێران، بەڵام ئەو ڕاستییەیش لەبەرچاو بگرێت كە لە هەر دوو سیناریۆكەدا ئێران بەرەو لاوازی (تەنانەت ئاماژەكان پێمان دەڵێن لە ناوخۆدا بەرەو ڕووخان) دەچێت لە ناوچەكەدا و، بۆیە پێویستە لە نزیكبوونەوە لە ئێران خۆی بەدوور بگرێت و، لە هەمان كاتیشدا ئێران نەكاتە دوژمن. بەم واتایە كە پێویستە وەكوو هەموو وڵاتانی جیهان (هەرچەندە هەرێمی كوردستان دەوڵەت نییە، بەڵام تایبەتمەندیی خۆی هەیە) سیاسەتی ڕاگەیاندراوی، لەگەڵ ئەو سیاسەتەدا كە لەسەر ئەرزی واقع بەداوداچوونی بۆ ده‌كات و پەیڕەو و جێبەجێی دەكات جیاوازیی هەبێت.