پەرویز ڕەحیم قادر/ مامۆستای زانستە سیاسییەكان لە زانكۆی سەڵاحەددین

پێشەكی

ڕۆژی هەینی (26-10-2016) سەردان و بەم پێیە ڕووداوێكی چاوەڕەواننەكراو لە ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ڕووی دا. ئەم ڕووداوەیش سەردان و گەشتی سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیرانی ئیسڕائیل "بنیامین نه‌تانیاهۆ" بۆ دەوڵەتی عومان بوو، كە زۆربەی وڵاتانی ناوچەكە و ڕاگەیاندنەكانی ڕووبەڕووی سەرسووڕمان كردەوە. ئەمە بە یەكەمین گەشتی ڕێبەرێكی ئیسڕائیلی بۆ عومان پاش تێپەڕبوونی 22 ساڵ داده‌نرێت. پێشووتر لە ساڵی 1996دا "شیمۆن پێرێز" بۆ كردنەوەی نووسینگەی بازرگانیی ئیسڕائیل گەشتی بۆ ئەو وڵاتە كردبوو؛ هەرچەندە پاشان لە ساڵی 2000 ئەم نووسینگەیە لە پاش ناكۆكیی فەڵەستینییەكان و ئیسڕائیل و وەكوو ناڕەزایەتییەك لە هەمبەر ئیسڕائیل داخرا. جێگەی ئاماژەیە كە بۆ یەكەمین جار لە ساڵی 1994 "ئیسحاق ڕابین"، سەرۆكوەزیرانی ئیسڕائیل، لە كۆتایییەكانی خولی دەسەڵاتی خۆی گەشتی بۆ عومان كردبوو. ئەم ڕووداوە خوێندنەوەی جۆراوجۆری بۆ كرا، بەڵام لە ڕاستیدا هەموو لێكدانەوە و شرۆڤەكان تەنیا لە چوارچێوەی گریمانە و پێشبینیدا ماونەتەوە. هۆكاری ئەمەیش بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە ئاسەواری ئەم دیدار و پەیوەندییە نوێیە لە نێوان ئیسڕائیل و وڵاتانی عەرەبیدا پێشبینیی هاتنەئارای هاوكێشەیەكی نوێی لە ناوچەكەدا بۆ دەكرێت، كە پێش ئەوە بیریشی لێ نەدەكرایەوە. بۆیە پێویستە گرنگی بەم ڕووداوە بدرێت و لەژێر تیشكی گۆڕانكارییەكانی ناوچەكەدا خوێندنەوەی بۆ بكرێت.

ڕواڵەتی فەرمی!

نووسینگەی سەرۆككۆماری ئیسڕائیل لە ڕاگەیەندراوێكدا ڕای گەیاند، كە ئەم دیدارەی نێوان نه‌تانیاهۆ و سوڵتان قابوس و گەشتی سەرۆكوەزیرانی ئیسڕائیل هێمایەكی بەرچاوە لە جێبەجێكردنی سیاسەتێك كە سەرۆكوەزیران بە ئاراستەی توندوتۆڵتركردنی پەیوەندییەكانی ئیسڕائیل لەگەڵ وڵاتانی ناوچەكە و، هەروەها هاوكات پاراستنی باڵادەستبوونی ئیسڕائیل لە بوارەكانی ئاسایشی و تەكنەلۆژی و ئابووری، گرتوویه‌تییه‌ بەر. هەروەها ڕاگەیەندراوی هاوبەشی ئیسڕائیل و عومان پێداگری لەسەر ئەوە دەكاتەوە كە دوو ڕێبەر لەسەر ڕێگە و میكانیزمەكانی بەرەوپێشەوەبردنی پرۆسەی ئاشتیی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و، هەروەها چەندین بوار و بابەتی جێگەی گرنگیی هەر دوو لایەن بە ئاراستەی هاتنەئارای ئاشتی و سەقامگیری (Peace and Stability) لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست گفتوگۆیان كردووه‌. جێگەی ئاماژەیە كە سەرنج و گرنگیی ئەم گەشتەی سەرۆكوەزیرانی ئیسڕائیل بۆ عومان كاتێك زیاتر دەبێت، كە ئیسڕائیل جگە لە میسر و ئوردن، هیچ پەیوەندییەكی سیاسیی لەگەڵ وڵاتانی دیكەی عەرەبی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا نییە.

وەڤدی یاوەری نه‌تانیاهۆ

ئەوەی كە سەرنجی زۆربەی ناوەندە سیاسی و ڕاگەیاندنەكانی جیهانی ڕاكێشاوە، لە ڕاستیدا بێجگە لە گرنگیی ئەو گەشتە لەم كاتە هەستیارەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا، ئەندامانی وەڤدی ئیسڕائیل بووە. لەم گەشتەدا، "یۆسی كۆهن"، بەڕێوەبەری "موساد" و، "میربن شبات"، ڕاوێژكاری ئاسایشی نەتەوەییی ئیسڕائیل و، "یۆئال ڕۆتم"، سكرتێری وەزاره‌تی دەرەوەی ئیسڕائیل و، جەنه‌راڵ "ئاوی بلوس"، یاریدەدەری كاروباری سەربازیی سەرۆكوەزیرانی ئیسڕائیل، هاوڕێ و بەشدار بوونە. ئەم سەرنجەیش بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە لە كاتێكدا كە لە ڕاگەیاندنە هاوبەشەكان لەسەر بواری تەكنەلۆژی و ئابووری و بازرگانی پێداگری و جەخت دەكرێته‌وە، كه‌چی وەڤدی هاوڕێی سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیرانی ئیسڕائیل زیاتر سیاسی و سەربازی و ئاسایشین نەك بازرگان و خاوەن پیشە و وەبەرهێنەر و هتد! ئەمەیش گریمانەكان زیاتر ئاڵۆز و فرەجۆرتر دەكاتەوە. لە لایەكی تریشەوە چەند ڕۆژ پێش ئەو، دیارە سەرۆكئەركانی گشتیی هێزە چەكدارەكانی ئیسڕائیل، جه‌نه‌ڕاڵ "گادی ئایزنكۆت" سەردانی كۆماری ئازەربایجانی دراوسێی ئێرانی كردبوو. كۆی ئەمانەیش لە كاتێكدایە كە بارگرژییەكانی نێوان ئیسڕائیل و ئێران لە لایەك و وڵاتانی عەرەبی، بەتایبەتی سعوودیا و پاشان ئەمریكا و ئێران لە لایەكی ترەوە، لە لووتكەی چارەنووسسازی و  هەستیاریی خۆیدایە.

ڕۆڵی عومان و دەوڵەتان و لایەنە پێكناكۆكەكان

عومان هەوڵی داوە بە پەیڕەوكردنی سیاسەتێكی پارێزگارانە لە نێوان دەوڵەتانی پێكناكۆك لە ناوچەكەدا، پێگە و ڕۆڵی خۆی بپارێزێت. عومان لە ڕووی مێژوویییشەوە لەگەڵ ئێرانی سەردەمی شا پەیوەندیی بەهێز و توندوتۆڵی هەبووە و تەنانەت شای ئێران بە ناردنی ئەرتەشی پاشایەتیی ئێران لە پاش ساڵی 1973وە لە سەركوتكردنی شۆڕشگێڕەكانی كۆمۆنیستی لایەنگری سۆڤیەت كە بە شۆڕشی زەفار (ثورة ظفار‎) دەناسرا لە نێوان ساڵەكانی 1962-1975 لە عومان و پاراستنی دەسەڵاتی سوڵتان قابوس، ڕۆڵی سەرەكی و یەكلاكەرەوەی هەبوو. تەنانه‌ت بەشێك لە هێز و سەربازەكانی ئەرتەشی ئێران تا شۆڕشی 1979 لەو وڵاتە مانەوە. هەروەها ئەم دەوڵەتە لە ساڵی 2013دا میوانداریی دانوستاندنە نهێنییەكانی نێوان ئەمریكا و ئێران دەربارەی پرسی ئەتۆمیی كۆماری ئیسلامیی دەكرد، كە پاشان بەئاشكرا ئەم دانوستانە لە نێوان ئێران و ئەمریكا و وڵاتانی دیكە گەیشتە ڕێككەوتنی ئەتۆمیی نێوان ئێران و دەوڵەتانی 5+1. بەڵام ئەم دیدارە كاردانەوەی توندی بەشێكی زۆر لە فەڵەستینییەكانی بە دوای خۆیدا هێنا و پێیان وایە ئاسایشیبوونەوەی ئەم پەیوەندییانە زیان لە چارەسەری پرسی فەڵەستینییەكان دەدات؛ بەو پێیەی كە چیتر ئەو پرسە بۆ وڵاتانی عەرەبی و بەم پێیە وڵاتانی جیهان گرنگی و ئەولەوییەتی نامینێت. بۆ نموونە "مونیر ئه‌لجاغوب"، سەرۆكی نووسینگەی ڕاگەیاندنی كۆمیساریای ئامادەكردن و هەماهەنگیی بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی نیشتمانیی فەڵەستین (فتح) ئەم دیدارەی بەتوندی ئیدانە كرد.

هەر لەم چوارچێوەیەیشدا ڕۆژی شەممە (27-10-2018)، "بەهرام قاسمی"، وتەبێژی فەرمیی وەزارەتی دەرەوەی كۆماری ئیسلامیی ئێران ڕای گەیاند: "ئەم ڕژێمە بە دوای دروستكردنی ناكۆكی و لێكترازانە لە نێوان وڵاتانی موسڵماندا؛ ئەمەیش بە مەبەستی داپۆشینی 70 ساڵ كوشتار و چەوساندنەوەی خەڵكی ستەملێكراوی فەڵەستینی." هەروەها وتی: "لە ڕوانگەی ئێمەوە، نابێت وڵاتانی ئیسلامیی ناوچەكە لەژێر گوشاری كۆشكی سپیدا ڕێگە بە چالاكی و جووڵە بە ڕژێمی داگیركەری سەهیۆنی بدەن بە مەبەستی نانەوەی پشێوی و كێشەی زیاتر لە ناوچەكەدا." هەرچەند كاتژمێرێك پاش ئەو لێدوانەی ئێران، "سوڵتان قابوس" ڕای گەیاند كە "كاتی ئەوە هاتووە كە ئیسڕائیل وەكوو هێزێكی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە ناوچەكەدا قبووڵ بكەین." لە درێژەیشدا چەندین لێدوانی گرنگی دا و ڕای گەیاند كە "جیهان ئیسڕائیلی بەفەرمی ناسیوە (دانی پێدا ناوه‌) و، بۆیە پێدەچێت كە كاتی ئەوە هاتووە ئیسڕائیلیش وەكوو هەر دەوڵەتێكی دیكە بەفەرمی بناسین و ئیسڕائیلیش پابەندیییەكانی خۆی قبووڵ بكات."

كۆی ئەمانە دەربڕی نیگەرانی و دڵەراوكێی ئێرانە لە پەرواێزكەوتنی لە پرسی ئاشتیی ئیسڕائیل و فەڵەستینییەكان و، هەروەها دووركەوتنەوەی عومان لە ئێران، چونكە ئەمە لە كاتێكدایە كە لە هەفته‌ی ڕابردوودا "مەحموود عەباس" گەشتێكی بۆ ئەم وڵاتە ئەنجام دابوو.

هۆكارە گریمانەیییەكانی ئەم دیدارە مێژوویییە

• چەند هەواڵێك دزەی كردووە كە سەرۆك "ترامپ" لە دیدارێكدا لەگەڵ "ئیمانوێل ماكرۆن" لە پەراوێزی كۆبوونەوەی ساڵانەی كۆمەڵەی گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان لە ئەمریكا لە مانگی سێپتەمبەری ئیمساڵدا لە وه‌ڵامی ئەو وتەیەی ماكرۆن كە پرسیاری لە سەرۆك ترامپ كردبوو كە ئایا هەست ناكەیت كە سەرۆكوەزیرانی ئیسڕائیل ئەم بارودۆخەی ئێستای، لە بەردەوامیدان بە پرۆسەی ئاشتی و چارەسەركردنی پرس و كێشەی فەڵەستین و ئیسڕائیل پێ باشترە؟ ئه‌ویش بە ماكرۆنی گوتبوو كە منیش هەستێكی وام هەیە كە سەرۆكوەزیران جددی نییە و نایەوێت ئەم كێشەیه‌ چارەسەر بێت و خۆی لێ دەدزێتەوە؛ لە كاتێكدا كە من بەتوندی پشتیوانیم لێ كردووە و باڵیۆزخانەی ئەمریكام گواستۆتەوە بۆ ئۆرشەلیم و، هەروەها ساڵانە ئێمە (5) ملیارد دۆلار بە ئیسڕائیل دەده‌ین و، بۆیە من دەتوانم وەكوو چۆن لەگەڵ فەڵه‌ستینییەكان ڕەفتار دەكەم ئاوایش لەگەڵ سەرۆكوەزیران ڕەفتار بكەم و گوشاریان بخەمە سەر و... ئەم زانیاری و لێدوانانە لە ڕاستیدا دەربڕی نیگەرانیی قووڵی ئیسڕائیل و بەتایبەتی نه‌تانیاهۆیە لەوەی كە لەوانەیە ئەمریكا گوشار بخاتە سەر ئیسڕائیل بۆ چارەسەركردنی پرسی فەڵه‌ستینییەكان و ڕێگەچارەی ناسراو بە "دوو نەتەوە و دوو دەوڵەت" كە لە لایەن ئەمریكاوە پشتگیری دەكرێت.
• پێشبینی دەكرێت لە ماوەی داهاتوودا ئەمریكا بڕیاری خۆی بۆ چارەسەركردنی پرسی ئیسڕائیل و فەڵەستین ڕابگەیەنێت و، بەم پێیە عومان دەتوانێت لەم ڕێگەیەوە نفووزی هەم لە فەڵەستینییەكان و وڵاتانی عەرەبی زیاتر بێت و هەم لە ئیسڕائیل و پاشان لە ئەمریكا كە خاوەنی دەستپێشخەرییەكە دەبێت.
• ئەم دیدارە ڕۆڵ و پێگەی عومان بەرز دەكاتەوە، بەو پێیەی كە عومان بە وڵاتێكی نێوەندگیر ناسراوە و لە هاوكێشە سیاسی و ئاسایشییەكانی نێوان وڵاتانی ناوچەكەدا ئەو ڕۆڵە نێوەندگیرییە ببینێت.
• ئەم دیدارە دەتوانێت یارمەتیدەری ئیسڕائیل بێت بۆ ئاساییكردنەوەی پەیوەندییەكانی لەگەل وڵاتانی دیكەی عەرەبی ناوچەكە و، بۆیه‌یشە بینیمان كە پاش ئەو دیدارە لە عومان دوو وەزیری ئیسڕائیل گەشتیان بۆ ئیماراتی یەكگرتووی عەرەبی كرد و بڕیار وایە كە سەرۆكئەركانی ئیسڕائیل "گادی ئایزنكۆت" سەردانی عومان بكات.
• ئیسڕائیل دەخوازێت كەناڵێكی پەیوەندیی لەگەڵ نەیارەكانی هەبێت، بۆ ئەوەی كە بارودۆخەكە لە كۆنترۆڵ یاخود له‌دەست دەرنەچێت و سەر بكێشێت بۆ جەنگێكی بەرفراوان و بەربڵاو لە ناوچەكەدا؛ بۆ نموونە لەگەڵ ئێران لە سووریا و، هەروەها لەگەڵ "حزبوڵڵای لوبنان" و، هەروەها "حەماس" و "فه‌تح". هەر بۆیە دەبینین لەم چەند ڕۆژەی دواییشدا پاش مووشەكبارانكردنی ئیسڕائیل لە كەرتی غەزە، "جیهادی ئیسلامی" بڕیاری ئاگربەستی لەگەڵ ئیسڕائیل ڕاگەیاند. هەرچەندە ڕای گەیاند ئەمە بە نێوەندگیریی دەوڵەتی میسر بووە.
• گریمانەیەك ئەوەیە كە ئەو ڕۆڵەی كە سعوودیای سەردەمی "موحه‌مه‌د بن سەلمان"، جێگری پاشای سعوودیا لە هاوكێشەكانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و بەتایبەتی لە پەیوەندی لەگەڵ فەڵەستینییەكان و، هەروەها پەیوەندی لەگەڵ ئەمریكا لە هەمبەر ئێران دەیتوانی بیگێڕێت، ئه‌وا بە هۆی كوژرانی "خاشقچی"، ڕۆژنامەنووسی سعوودیا لە ئەستەنبۆل دەكەوێتە ئەستۆی عومان.
• یەكێك لە گریمانەكان و هۆكارەكان ئەوەیە كە نه‌تانیاهۆ لەم گەشتەیدا ئامانجی حزبی و تاكەكەسیی هەیە؛ بەو واتایەی كە لە ئیسڕائیل لەژێر گوشاردایە و بۆیە دەیەوێت لەم ڕێگەیەوە مەلەفەكانی گەندەڵی و ناڕەزایەتییەكانی سیاسیی ناوخۆیی ئیدارە بكات؛ هەروەها ڕای بگەیەنێت كە لە ئاستی سیاسەتی دەرەوە و دیپلۆماسیدا توانا و جووڵەی ئەنجامدانی خێرا و چاوەڕواننەكراوی هەیە كە لایەنەكانی دیكەی ئیسڕائیل ئەو توانا و نفووزەیان لە ناوچەكەدا نییە.
• یەكێك لە گریمانەكانیش ئەوەیە كە لە پاش دروستبوونی بەرەیەكی هاوپەیمانی ڕانەگەیەندراو لە نێوان ئیسڕائیل و وڵاتانی عەرەبی بەتایبەتی سعوودیا و ئیمارات لە پاڵ ئەمریكا لە ناوچەكەدا لە دژی ئێران، بە هۆی ڕووداوی كوشتنی "خاشقچی" و گوشارەكانی جیهان لەسەر ئەكتەری سەرەكیی سعوودیا "موحه‌مه‌د بن سه‌لمان"، پێویست بوو ڕووداوێكی گرنگ و سەرنجڕاكێش و بێوێنە بێتە ئاراوە بۆ گۆڕینی ئاراستەی ڕای گشتی و گۆڕینی هاوكێشەكان، كە ئەم دیدارە توانی ئەم گوشارە كەم بكاتەوە و سەرنجەكان لەسەر كوشتنی خاشقچی و تێوەگلانی "موحه‌مه‌د بن سه‌لمان" بەرەو لێكدانەوە و شرۆڤه‌ی ئەم دیدارە وەرسووڕێنێت؛ هەروەها ئەمریكایش ناچار نەبێت كە ڕێوشوێنی توند لە هەمبەر شازادەی جێنیشینی سعوودیا كە هیوای زۆری لەسەر جێبەجێكردنی پلان و بەرنامەكانی ئەمریكا لە دژی ئێران هەڵچنرابوو، بگرێتە بەر؛ چونكە ئەم ڕووداوەی كوشتنی ڕۆژنامەنووسە سعوودییەكه‌ پێگە و ڕۆڵی توركیا و تەنانەت ئێرانی زۆر بەرز كردەوە، كە ئەمە تێكچوونی ئەو هاوپەیمانێتییه‌ بوو لە دژی ئێران لە ناوچەكەدا.
• یەكێك لە سیناریۆكانیش ئەوەیە كە لەم ڕێگەیەوە ئێران و ئیسڕائیل بەناڕاستەوخۆ و لەسەر پرسە هەستیارە سەربازی و ئاسایشییەكانی نێوانیان بە نێوەندگیریی عومان بە جۆرێك ڕێككەوتن بكەن، بۆ ئەوەی جەنگی ڕاستەوخۆ لە نێوانیاندا ڕوو نەدات.
• سیناریۆی پێچەوانەی سیناریۆی نۆیەم ئەوەیە كە، لە لایەك ئیسڕائیل عومان هاوڕا بكات كە ئەم پەیامە بە ئێران بدات كە ئەگەر ئێران بیەوێت مەترسیی جددیی وەكوو هێرشی سەربازی بۆ سەر ئیسڕائیل دروست بكات، ئەوە ئیسڕائیل بەتوندی ڕووبەڕووی دەبێتەوە و، لە لایەكی دیكەیشەوە گریمانەی ئەوە لە ئارادایە كە ئیسڕائیل عومانی لە وەشاندنی گورزی سەربازی لە داهاتوو لە ئێران ئاگادار كردبێتەوە بۆ ئەوەی عومان لە ئێران دوور بكەوێتەوە.
• یەكێك لە سیناریۆ و ئەگەرەكان ئەوەیە كە، بۆ تەواوكردنی ئاڵقەی گەمارۆ و ئابڵووقەكانی سەر ئێران، دەوڵەتی ئیسڕائیل لە ڕێگەی عومانەوە هەوڵ بدات كە پەیوەندییەكانی لەگەڵ وڵاتانی عەرەبی سوننە ئاسایی بكاتەوە و ئەمە دەستپێكی ئەو پرۆسە و پلانە بێت. هەروەها لەم ڕێگەیەوە ئیسڕائیل پرسی فەڵەستین و لێكەوتە ئاسایشییەكانی كە لە لایەن ئێرانەوە لە دژی ئیسڕائیل بەكار دەهێندرێت چارەسەر بكات و، ئێران بەم پێیە لە ڕووی سیاسییشەوە لەنێو جیهانی ئیسلامی پەراوێز بخرێتەوە.

كۆبەند

دیداری نێوان"نه‌تانیاهۆ"، سەرۆكوەزیرانی ئیسڕائیل و، سوڵتان قابوس، پاشای عومان بە هۆی مێژوو و سروشتی پەیوەندیی ئیسڕائیل و وڵاتانی عەرەبی و، هەروەها هاوكێشە و ئاڵوگۆڕەكانی ئێستای ناوچەكە دەتوانین بە خاڵێكی وەرچەرخان لە هاوكێشەكانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دابنێین. لە لایەك زۆر بەئاشكرا ئەم دیدارە زەق و بەرجەستە دەكرێتەوە، لە كاتێكدا كە پێشووتر پەیوەندی لەگەڵ ئیسڕائیل لە جیهانی ئیسلامی و لەنێو وڵاتانی ئیسلامی و عەرەبی بە تابۆ هەژمار دەكرا. بۆیە ڕاگەیاندنی ئەو وتەیە لە لایەن دەوڵەتێكی ئیسلامی و عەرەبی بۆ ئەوەی كە پێوستە لەمە بەدوا، دان بە دەوڵەتی ئیسڕائیل بنرێت و وەكوو هەر دەوڵەتێكی دیكە بەفەرمی بناسرێت، دەتوانێت ئەو خاڵە وەرچەرخانە بێت كە كۆی هاوكێشە سیاسی و ئاسایشی و تەنانەت سەربازی و ئابوورییەكانی ناوچەكە بەرەو قۆناغێكی دیكە بەرێت. لەم نێوەندەیشدا شكانی ئەم تابۆیە دەتوانێت یارمەتیی كورد بدات، بەو پێیەی كە ئیسڕائیل و كورد لە ڕووی مێژوویییەوە پەیوەندی و هاوسۆزییان هەبووە و، لە لایەكی دیكەیشەوە هاوكێشە نوێیەكان دەتوانێت بە هۆی بەرژەوەندیی هاوبەشی نێوانیان پێگەی هەرێمی كوردستان بەرز بكاتەوە؛ چونكە ئەمە هەستیاریی وڵاتانی عەرەبی لە پەیوەندیی كورد و ئیسڕائیل كەم دەكاتەوە و لە لایەكی دیكەیشەوە كۆماری ئیسلامی دەخاتە دۆخێكی زۆر دژوار و سەختەوە و، لە ئەگەری سەركەوتنی پلانەكە ئەوە ئێران لە ناوچەكەدا پەراوێز دەكەوێت، كە ئەمەیش لە بەرژەوەندیی كوردە.

بۆیە دەتوانین بڵێین كە ئەمە سەرەتای ئامادەكارییە بۆ "سەودای سەدەی" كە "ترامپ" هەوڵی بۆ دەدات زەمینەی گونجاوی بۆ ئامادە بكات، كە ئەویش چارەسەركردنی پرسی فەڵه‌ستینە لە ڕێگەی عومانەوه‌؛ بەو پێیەی پێگەی "موحه‌مه‌د بن سه‌لمان" پاش كوژرانی "خاشقچی" بۆ جێبەجێكردنی پلانی ئەمریكا دەربارەی ئەم سەوادایە گەورەیە لە جیهانی ئیسلامی و لە لای ڕۆژاوایشەوە لاواز بووە. لە ڕوانگەیەكی دیكەوە، هەر چارەسەرێك لە پرسی فەڵەستینییەكان لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، پرسی كورد دەخاتە ڕۆژەڤی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و جیهانییەوە و ئەمەیش بە هۆی گۆڕانگاری و هاوكێشەكانی ئەم دوایییەی كوردستان و ناوچەكە و، هەروەها بارودۆخی ئێران، لە قازانجی كورددا دەبێت. بۆیە ئاماژەكان ئەوە دەردەخەن كە پرسی فەڵه‌ستینییەكان بەهێزترین ئەگەر و سیناریۆ و كرۆكی ئەم گەشت و دیدارە بووە و لە داهاتوویەكی نزیكیشدا ئەمە دەردەكەوێت.